KASABAMIZDA DÜNÜR GİTME, KIZ İSTEME, SÖZ KESME VE DÜĞÜN GELENEKLERİ
Dünür Gitme:
Kasabamızda evlilikler genellikle görücü usulü olur fakat ortam
küçük bir ortam olduğu için kız erkeği erkekte kızı az çok tanır.
Son yıllarda ise görücü usulü ağır ağır kalkmaya yüz tutmuştur. Yani
evlenecek delikanlı gençlerimiz sevdiği bir kız varsa bir şekilde
bunu ailesine duyurur. Gencimiz herhangi bir kızımızı belirlemedi
ise ailesi münasip bir kız aramaya başlar. Bu köyümüzden olabileceği
gibi çevre köylerden veya başka yerlerden de olabilir. Gelin adayı
belirlendikten sonra dolaylı bir şekilde kız evine haber gönderilir
veya bazende habersizcede ön ziyarete gidilir.Dünürcülükte yanlarına
çikolata, bisküvi, çay, şeker vs. gibi hediyelerde götürülür.Dünür
giderken erkek tarafının büyükleri yanlarına köyün ileri
gelenlerinden bir kaç kişi alırlar.Ziyaret sebebi dile getirilir.Bu
arada nezaket gereği kız, kahve getirme veya bir şeyler ikram etme
bahanesiyle, her gelen dünüre çıkar, kendini gösterir. Kız, dünür
yakınlarınca baştan aşağı süzülerek tetkik edilir ve dünürler
müsaade isteyerek evden ayrılır. Bütün bu tetkiklerden sonra
dünürler kızı beğenmiş ise, ikinci kez dünürlüğe gelinerek, Allah'ın
emri ve Peygamberin kavli ile kız istenir. Kız tarafı bu arada
düşünmek için kızlarına sormak için fırsat ve müsade isterler. Kız
tarafı bu arada dünür olacak aileyi tanıyorlarsa daha çabuk karar
verirler ancak dünürler yabancı ise çevresini araştırıp münasip
birileri olup olmadığına karar verirler. Bu arada damat olacak
gencin işi olup olmadığına da çok dikkat ederler. Ailenin ekonomik
durumunu göz önüne alırlar. (Büyüklerimizin anlattığına göre eskiden
kız tarafı erkek tarafının tarlası çokmu, hayvanı bolmu bunlara
bakarmış. Erkek tarafı ise kızın güçlü kuvvetli olmasına dikkat
edermiş. Tarlada verimli çalışabilmesi için). Nihayetinde son dünür
gidişinde kız tarafı kabul ederse söz kesilir, duası yapılır ve
kahveler veya çaylar içilir. Bu arada düğün için bir takım planlar
yapılır. Nişan yapılıp yapılmayacağına, yapılacaksa tarihine karar
verilir. Alınması gereken çeyizler ve altınlar belirlenir.
Nişan:
Bazen nişan kararı
alınmadı ise nişan töreni yapılmadan düğünde yapılır. Fakat nişan
yapılacaksa nişan hazırlıkları başlar. Nişan için davetiye olmaz
bunun yerine kız tarafından genellikle genç kızlar veya kadınlar
şeker dağıtarak köyü kapı kapı gezerek nişana davet ederler.
Köyümüzde şu an için düğün salonu olmadığından
evlerin önünde müsait bir alanda nişan yapılır. Nişan ve düğünler
eskiden (10-15 yıl öncesi) kadınlar kendi aralarında yapardı daha
sonra ise kız tarafı damat evine yüzük götürüdü. Bu adete yüzük
götürme adeti denirdi. Son zamanlarda karışık nişan ve düğünler
yapılmaktadır. (Salon düğünü şeklinde). Nişanı daha çok kadınlar ve
kızlar kendi aralarında eğlenerek yaparlar çalgı olarak teyp,müzikseti
veya durumu müsait olanlar org-davul getirerek çaldırırlar.
Eğlencenin başında damat ve geline nişan yüzükleri takılr
alkışlanır.Nişanda da geline bir miktar para,altın ve çeşitli
hediyeler takılarak nişan sona erer.
Düğün:
Köyümüzde düğünler
genellikle cuma akşamı başlar. Düğün erkek evinden kız evine bazı
eşyaları götürerek başlatılırdı. Buna cins götürme denir. Ancak bu
gelenek son yıllarda kalkmaya yüz tutmuştur. Erkek evinde cuma
gecesi eğlence olur.Kız evide kendi evinde eğlence yapar.Gelen
misafirler ağırlanır yemekler verilir. Erkek tarafı davul-zurna veya
orkestra getirerek düğününü şenlendirmeye çalışır. Daha çok gençler
kendi aralarında oynarlar. Kız tarafındada eğlenceler sürer. . Gelin
damat düğün resimlerini çekinmek üzere fotoğrafçıya beraberce
giderler. Cumartesi gecesi eğlenceler daha geniş kapsamlı olur ve
aynı zamanda kına gecesidir bu gece. Gecenin sonunda kız evine kına
almaya gidilir ve kına alınarak gelinir damata kınası yakılır. Kız
evindede gecenin sonunda gelin kınası mumlar eşliğinde yakılır.
Bazen gelinin ağlaması için ağıtlar yakılır. Pazar günü damat tarafı
gelin çıkarma hazırlıklarına başlar. Genellikle saat 12 civarında
kız evine gelin almaya gidilir. Kız evinin önünde bir miktar daha
eğlence oyun halay vs yapılır. Gelini kızın yakınlarından iki kişi
çıkararak gelin arabasına bindirir. Damata evin önünde kız tarafı
hediyeler takarlar.Damat kız tarafı ile tebrikleşir. Bu şekilde
gelin çıkarılmış olur. Damatın evine gelince gelin arabadan
indirilerek eve çıkarılır. Yine buradada damat yakınları damata
çeşitli hediyeler takarlar. Buradada tebrikleşmeler olur ve düğün
sona erer.
Nikâh:
Nişan takma merasimi veya düğün bittikten sonra sıra nikâh işine
gelmiştir. Bu merasim ancak her iki tarafın yakınlarının
taraftarlarından aldıkları vekaletnamelerle (gizli söz senedi) olur.
Mesela kızın yakın akrabalarından birisi yanına iki şahitle
mahallenin imamını alarak mahalle imamı vekaletnameler muvacehesinde
nikâhı kıyar. Duasını yapar, bu suretle imam nikâhı kıyılmış olur.
Bunu müteakip günlerde de medeni nikâh kıyılır ve resmen karı
kocalıkları ilân edilir.
Çeyiz Asma:
Çeyiz, gelin çıktığı gün asılır. Kızın sandıkta ne kadar eşyası
varsa bir odaya serilir, duvarlara asılır. Burada gelin kızın bizzat
kendi eliyle işlediği işler, danteller, örgüler, entariler, iç ve
dış çamaşırları, terlikleri çorap ve ayakkabılarına kadar her şey
teşhir edilir. Yanı başında kızın yatak, yorgan ve bakır takımları
da bulunur. Çeyiz görmeye yakın akrabaları ve komşuları çağrılır.
Not: Düğün geleneklerimiz her düğünde aynı olmayıp
ufak tefek değişiklikler gösterebilmektedir. Yazımızda unutulmuş
veya eksik kalmış konular bulunabilir. Bu sebeplerden dolayı
affınıza sığınıyorum.